АРМЯНСКАЯ МЕССА / ARMENIAN MASS / ՊԱՏԱՐԱԳ
Священник о. Петрос Петросян
Диакон о. Грайр Захтерян
Приходской хор им. мученика Игнатия Малояна
Хормейстер: Маринэ Пагникян
Органист армянского прихода: Иван Лебедев
2010
Издатель, продюсер, дизайн: Иван Лебедев. Звукорежиссёры: Константин Шмырёв, Михаил Корзин.
© Иван Лебедев, Москва, 2010.
Музыка – это язык души. По мнению святых отцов, поющий молится вдвойне. Церковь всегда стремилась передать доктрину и учение Господа нашего Иисуса Христа всеми доступными средствами: в проповедях, иконах, хачкарах и музыке. Цель композиторов, пишущих литургическую музыку – правдиво выразить чувства, заключённые в словах молящихся. Господь благословил Армянскую церковь, дав ей выдающихся композиторов, таких как Комитас, Екмалян и др., чьё призвание было одарить нас искренней и прекрасной музыкой, в которую облеклись наши молитвы. Эта музыка возвышает дух и воссоединяет нас с Ангелами, прославляющими на небесах нашего Творца и Спасителя. Папа Римский Иоанн Павел II однажды воскликнул после участия в Армянской Мессе: «Я провел три часа на небесах».
Святая Месса, в том числе по армянскому обряду, делится на две части, или раздела: Приготовление и Приношение Даров. В начале Приготовления как духовенство, так и собрание верующих просят прощения за свои грехи, затем поочерёдно произносят псалом 42 (посвящённый вхождению в храм), в то время как священник восходит к алтарю. После приготовления Святых Даров (хлеба и вина) все собравшиеся слушают чтения из Священного Писания и их толкование, которое должно помочь нам оставаться с Иисусом Христом в нашей повседневной жизни.
С Кредо мы начинаем вторую часть Мессы. Подготовившись телом, умом и духом, мы можем теперь, через посредство Святого таинства Евхаристии, принять Бога в нашу жизнь, в душу каждого из нас и стать, таким образом, Его посланцами на своём рабочем месте, в магазине, в школе, - везде, куда приводят нас заботы повседневной жизни. Прежде, чем выйти из церкви, мы никогда не должны забывать поблагодарить Господа за Его дары и подождать напутственного благословения, чтобы вместе с нами оно вошло в наши дома, семьи и жизни.
О. Микаэл Бассале
Этот диск мы адресуем нашим верующим, как в Москве, так и по всей России, армянам и неармянам, всем, в ком живёт христианская любовь. Вот уже девять лет как в московской католической церкви каждое воскресенье служат мессу по армянскому обряду. В исполнении песнопений на этой мессе участвуют все желающие, пусть без профессионального музыкального образования, но зато хорошие «ученики Бога». Своим пением они способны пробудить наши сердца и души, поддержать их в вере и любви к Богу.
Мы адресуем этот диск и верующим из других городов, где нет армянского богослужения, чтобы и там люди могли слушать мессу и полнее ощутить свою связь с Богом и своей Церковью.
Наш диск предназначен также для молодых людей, стремящихся сохранить в вере свои национальные корни.
Если раньше на армянской мессе присутствовали только верующие армяне, то теперь всё чаще приходят иностранцы. Они восхищаются пышностью богослужения, красотой хорового пения, проникнутой любовью к Богу. Они, как гости мессы, всегда спрашивают наши диски, книги, видео, хотят больше узнать об обряде. Этот диск предназначен и для них.
Мы надеемся и в будущем содействовать созданию новых материалов, которые могут быть полезны для нашего народа и сделают нашу культуру достоянием мира. Да поможет нам Бог в этом начинании.
О. Геворг Норатункян
Music is the language of the soul, that’s why chanting is praying twice according to the saints. During its existence the Church has always used all available methods in order to transmit the doctrine and the teaching of Our Lord Jesus Christ in preaching, icons, khatchkars (stone crosses) and music. The genius of the composers of the liturgical music is to suggest in music the exact feelings expressed in the words to the praying people. God has blessed the Armenian Church with exceptional composers such as Komidas, Yekmalian and others, who have succeeded in their mission granting us today with perfectly nuanced chants that deliver the message and elevate us to a higher spiritual level to join the Angels in heaven glorifying our Creator and Savior. Pope John Paul the second once has said after participating in an Armenian Mass: «I have spent three hours in Heaven».
The Holy Mass, and in particular in the Armenian rite, is divided into two sections or parts: Preparation and Offering. At the beginning of the Рreparation part both clergy and participants ask forgiveness for their sins then say alternately psalm 42 (dedicated to the ascent to the temple) while the priest ascends to the Altar. After preparing the offerings (bread and wine) everyone should listen to the readings of the Gospel and their explanation that can help us assimilate Jesus Christ in our daily life. With the Creed we start the second part of our Mass, after having prepared our bodies, minds and spirits we can now approach the Holy Sacrament of the Eucharist to accept God in our lives, to have Him into each of us and thus be his messengers in our working place, market, school and wherever we go during our daily life. But before leaving the Church we should never forget to thank the Lord for His gifts and wait until we got the final blessing to carry it with us to our homes, families and lives.
Fr. Mikael Bassale
This CD is intended, without reservations, to be a gift not only for all of our parishioners in Moscow and around the Russian Federation, but also for all those who love, support and feel connected to our Armenian liturgy.
In Moscow and for the past 9 years we have always celebrated our solemn Sunday Mass according to the Armenian Catholic rite, and have always had our dedicated parish volunteers chanting and animating the celebration. Our choir members were never prepared in world-famous music-schools, but they have always been able to raise our hearts and minds closer to God, through their chants, communicating their faith and love of God to everybody else. The beauty of our liturgy, the grace of our choir and parishioners and the love of God were all combined factors that have lead to us seeing an increasing number of non-Armenians coming to our Sunday Mass.
This CD is a necessity imposed by the scarcity of priests in our Church and the geographically enormous extent of the territory where our parishioners are. We hope that this record could give them the chance to enjoy and feel more connected with God and their Church. Also we hope it may satisfy the demand of non-Armenian participants in our Sunday Mass who have always asked for it. We hope that in the future we can be able to create new materials that could be also useful for our people and may help to better introduce our culture to the world.
Fr. Kevork Noradounkyan
Երաժշտութիւնը հոգու լեզուն է: Սրբերից մեկը ասել է. «Ով երգում է, երկու անգամ է աղոթում»: Դարերի ընթացքում եկեղեցին օգտագործել է բոլոր հնարավոր միջոցները, որպեսզի Յիսուսի վարդապետութիւնը փոխանցի սերունդներին՝ խաչքարերի, սրբապատկերների, նկարների, երգերի, շարականների միջոցով: Հայ Եկեղեցու ծիսական երաժշտագետների հանճարը եղել է նրանում, որ հավատացեալներին աղոթքի հետ մեկտեղ սքանչելի երաժշտութիւն են առաջարկել: Կոմիտասը, Եկմալյանը և ուրիշներ յաջողութիւն են ունեցել աղոթող հասարակութեանը առաջարկել մի երաժշտութիւն, որ մարդուն բարձրացնում է հրեշտակների մոտ: Յովհաննես Պողոս Երկրորդ Սրբազան Քահանայապետը հայածէս Սուրբ Պատարագի ավարտին ասել է. «Երեք ժամ երկնքում անցկացրեցի»:
Հայածէս Սուրբ Պատարագը ունի իր երկու բաժինները. Պատրաստութիւն և ընծայում: Պատարագի սկզբում պատարագիչը և հավատացեալները փոխն ի փոխ արտասանում են սաղմոսը, որը քահանային պատրաստում է խորան բարձրանալ: Այնուհետև կարդացվում են օրվան Սուրբ գրային ընթերցումները, որոնց հաջորդում է մեկնաբանութիւնը՝ վարդապետի քարոզը: Հավատամքով սկսվում է Պատարագի երկրորդ բաժինը: Մարմնի, հոգու և մտքի պատրաստութիւնից հետո հավատսցեալը կարող է Տիրոջն ընդունել իր սրտի մեջ ու դառնալ նրա պատգամավորը ամեն ժամ և ամեն տեղ: Եկեղեցուց դեռ չբաժանված՝ աղոթող հասարակութունը Աստծուն շնորհակալություն է հայտնում իր պարգևների համար:
Հայր Միքայել Պասսալե
Տվիալ ձայնագրութիւնը առանց բացառությունների ներկայացնում ենք Ռուսաստանի հայ և օտարազգի հայածէս Ս. Պատարագի մասնակցողներին: Ինը տարիներէ ի վեր, օրինավոր կերպով, ամեն կիրակի Մոսկվայի Կաթողիկէ եկեղեցու մեջ մատուցվում է Ս. Պատարագ: Ս. Պատարագի երգեցողութիւնը կատարվում է միմիայն կամավոր անձանց կողմից, որոնք, ի բաց առեալ մի քանիսի, հատուկ երաժշտական դաստիարակութիւն չեն ունեցել, այլ եղել են Աստուծոյ փայլուն աշակերտները: Մոսկվայում կիրակնօրիա հայածէս Ս. Պատարագին հայ հավատացեալների ներկայութիւնը միշտ անպակաս է եղել: Իսկ վերջին շրջանում նկատելի է արդեն օտարազգի հավատացեալների կանոնավոր ներկայութիւնն ու մասնակցութիւնը, որոնք հրապուրված են հայ Եկեղեցու արարողութեան ճոխութեամբ, հարստութեամբ և չափազանց ազդված՝ վեհութեամբ ու խոհունութեամբ:
Մեր հիւրերը շարունակ պահանջում են գրքեր, տեսանիւթեր, ձայնագրութիւններ մեր ծիսակատարութեան մասին:
Այդուհանդերձ, այս ձայնագրութիւնը ներկայացնում ենք մեր հայ հավատացեալներին, որոնք ապրում են այլ քաղաքներում և հնարավորութիւն չունեն ամեն կիրակի հայածէս Ս. Պատարագի մասնակցելու: Բոլորիս է անհրաժեշտ միշտ լսել այն շարականները և աղոթքները, որոնք մեր մանկութեան օրերին անդադար հնչել են մեր ականջներին: Օտարութեան մեջ հայ լինելու գաղափարը, և դարերով պայքարի մեջ մտած ու պատվով դուրս եկած հայի ոգին պահպանվում է լեզվի ու կրոնի միջոցով:
Այդ իսկ պատճառով ներկայացնում ենք այս ձայնագրութիւնը նաև հայ երիտասարդ սերունդին, որոնք պետք է նախանձախնդիր լինեն պահպանելու և պաշտպանելու իրենց պապերի հավատքի արտահայտութիւնը՝ հայ հոգևոր երգը:
Տա՛ Աստված, որ հետագայում կրկին կարողանանք պատրաստել այլ նիւթեր,ամսագրեր,գրքեր և տեսանիւթեր մեր ծիսակատարութիւնների մասին, որպեսզի մեր ժողովուրդը իր հավատը արտահայտի հայ հոգևոր երգի և աղոթքի միջոցով:
Պահպանենք մեր ինքնութիւնը և հայ ոգին փոխանցենք մեր հաջորդ սերունդներին:
Հայր Գէորգ Նորատունկան
Посмотреть весь дизайн
(откроется ниже)